NPS 
5 oktober 2020
Nederlanders hebben groot vertrouwen in levenseindezorg, maar ervaren ook angst. 81% van de Nederlanders vertrouwt erop in de laatste levensfase de behandeling en zorg te krijgen die bij hem of haar past. Toch is er werk aan de winkel: 1 op de 9 Nederlanders is bang een sluiproute voor euthanasie te ontvangen en de bekendheid met palliatieve sedatie is gering.
Dit blijkt uit een onderzoek dat DirectResearch in opdracht van de NPV-Zorg voor het leven uitvoerde in aanloop naar de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg van zaterdag 10 oktober. De NPV-Zorg voor het leven is een christelijke organisatie Een groep van 1371 NPV-leden en een representatieve groep van 526 Nederlanders vulden een vragenlijst in over het levenseinde.
Het thema levenseinde ‘speelt’
Een grote groep Nederlanders (85%) en NPV-leden (97%) denkt na over thema’s met betrekking tot het levenseinde. 79% van de Nederlanders en 87% van de NPV-leden deelt hun wensen en verwachtingen over het levenseinde ook. Voor ongeveer een kwart van de Nederlanders was de coronacrisis aanleiding om meer te gaan nadenken en/of spreken over het levenseinde. Dit gold vooral voor mantelzorgers en patiënten.
Veel vertrouwen in zorg
81% van de Nederlanders vertrouwt erop dat zij in de laatste levensfase de behandeling en zorg zullen krijgen die bij hen past. Onder de NPV-leden is deze groep groter: 87%. Dezelfde percentages kwamen naar boven wanneer gevraagd werd te antwoorden op de stelling ‘Ik vertrouw erop dat mijn artsen en/of naasten weten wat ik belangrijk vind ten aanzien van mijn laatste levensfase’.
Angst voor verkeerde medische beslissingen en ongewilde euthanasie
Toch is 2 op de 10 Nederlanders soms bang dat er bij zijn of haar levenseinde een verkeerde medische beslissing genomen zal worden. Onder Nederlanders (21%) is deze angst vaker aanwezig dan onder NPV-leden (17%). 11% van de Nederlanders en 14% van de NPV-leden is het eens met de stelling ‘Ik ben bang dat ik tegen mijn wil een sluiproute voor euthanasie zal ontvangen’. Diederik van Dijk: “Deze percentages zijn erg zorgelijk. Angst om stiekem euthanasie te ontvangen gaat enorm diep. Er moet alles aan gedaan worden om mensen het vertrouwen in goede zorg te geven.”
De angst die mensen kunnen ervaren sluit aan bij de bevinding uit de derde wetsevaluatie van de ‘Wet toetsing levensbeëindiging’: in 2015 ontvingen circa 430 mensen een middel waarbij het uitdrukkelijke doel was om het levenseinde te bespoedigen, zonder dat dit op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt plaatsvond.
Kennis palliatieve sedatie gering
De kennis over palliatieve sedatie – het verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase met als doel het lijden te verlichten – is gering, zo blijkt uit dit onderzoek. Slechts 52% van de Nederlanders is bekend met deze handelswijze. NPV-leden kennen deze handelswijze vaker (71%). Ook weten NPV-leden vaker dat het ‘verlichten van het lijden door het bewustzijn te verlagen’ een kenmerk is van palliatieve sedatie. 23% van de Nederlanders en 17% van de NPV-leden denkt dat het ‘verkorten van het leven’ ook een kenmerk is van palliatieve sedatie. Wanneer ingezet volgens richtlijnen, werkt palliatieve sedatie niet levensbekortend.